Zašto su prekršene zakonske odredbe koje se referiraju na preusmjeravanje vlastitih sredstava budžetskih korisnika, koje su navedene u Pravilniku o kriterijima za sticanje i raspodjelu vlastitih prihoda budžetskih korisnika osnovnih i srednjih škola („Slu

Odgovor na Zastupničko pitanje

Prije nego što konkretno odgovorimo na Vaše pitanje, smatramo da je potrebno navesti nekoliko činjeničnih stanja koji su vezane za vlastite prihode budžetskih korisnika i koje su za posljedicu imale potrebu da se ova oblast mora bolje i kvalitenije regulisati:

- Analizirajući broj zaposlenih po mjesecima tokom 2013. godine može se vidjeti da su budžetski korisnici u pojedinim mjesecima 2013. godine imali više zaposlenih u odnosu na plan, a većina njih je i bez saglasnosti Vlade Kantona Sarajevo odobravala prijem novih zaposlenika.

Ovo povećanje broja zaposlenih je prouzrokovalo i nedostatak sredstava za isplatu plaća do kraja 2013. godine, što je dovelo do prekoračenja Budžeta 2013. godine, a u suprotnosti je sa članovima 53. i 57. Zakona o budžetima u FBiH, u kojima se navodi: „budžetski korisnici mogu stvarati obaveze do visine sredstava odobrenih operativnim budžetom“.
Iako je izvršeno prekoračenje Budžeta iz budžetskih sredstava, budžetski korisnici su imali svoje vlastite prihode i nisu izvršili preraspodjelu vlastitih sredstava na bruto plaće.
Vlada Kantona Sarajevo je za sve budžetske korisnike, prilikom planiranja Budžeta 2014. godine smatrala opravdanim da jedan dio vlastitih sredstava preusmjeri sa drugih pozicija (a najvećim djelom sa Ugovorenih i drugih posebnih usluga) na pozicije bruto plaća i naknada.

- Tokom izrade Prijedloga Budžeta Kantona Sarajevo za 2014.g. Vlada Kantona je zauzela jedinstveni stav po kojem je jedan dio sredstva za plan plaća i naknada, koja će biti potrebna za isplatu plaće do kraja 2014.g. kod svih budžetskih korisnika, nadoknadila iz vlastitih sredstava bilo da se radi o tekućem prilivu vlastitih sredstava ili razgraničenim prihodima.

- Kao što Vam je poznato, Skupština Kantona Sarajevo je naložila da se provedu mjere štednje i racionalizacije na svim pozicijama, te je prilikom planiranja Budžeta 2014. godine u Javnoj raspravi na Nacrt Budžeta Kantona Sarajevo za 2014. godinu od strane zastupnika u Skupštini Kantona Sarajevo zahtjevano da se naprave uštede na svim pozicijama u Budžetu, a posebno na Ugovorenim i drugim posebnim uslugama.

Kako resorna ministarstva (između ostalih i Ministarstvo za obrazovanje, nauku i mlade), nisu utvrdili kriterije za smanjenje usluga na kojima su se očekivale uštede (najviše kod Ugovorenih i drugih posebnih usluga), za sve budžetske korisnike, planirane su na bazi Izvršenja Budžeta Kantona Sarajevo za 2013. godinu na kojem su vršena umanjenja (uštede) sredstva.
Kod Ugovorenih i drugih posebnih usluga su izvršene uštede po osnovu izdataka od drugih samostalnih djelatnosti - ugovori o djelu i sl. (ušteda 80% od izvršenja 2013. g.), izdataka za rad komisija (ušteda 80% od izvršenja 2013. g.), usluga reprezentacije (ušteda 80% od izvršenja 2013. g.), kao i usluga stručnog obrazovanja (ušteda 80% od izvršenja 2013. g.).

Kako su se pozicije Ugovorenih i drugih posebnih usluga morale smanjiti, bez obzira na izvore sredstava iz kojih se finansiraju, planirani vlastiti prihodi na Ugovorenim uslugama preusmjereni su na pozicije koje u proteklim godinama evidentno bilježile nedostatak budžetskih sredstava, a sve u cilju ne dolaženja u situaciju da imamo deficit sa jedne strane i razgraničene vlastite prihode sa druge.

- Prema definiciji iz člana 2. stav 25. Zakona o budžetima u FBiH („Službene novine Federacije BiH“, broj: 102/13, 13/14) javni prihod predstavljaju sva novčana sredstva naplaćena na osnovu prihoda, naknada, te prihoda od pružanja javnih usluga i djelatnosti, primitaka od emitiranih vrijednosnih papira, kredita, transfera i donacija koji se moraju deponovati na Jedinstveni račun Trezora. U skladu sa tim, vlastiti prihodi ulaze u grupu javnih prihoda, koji su kao i ostale vrste prihoda regulisane određenim zakonskim ili podzakonskim aktima.

- Prema definiciji iz člana 2. stav 5. Zakona o budžetima u FBiH („Službene novine Federacije BiH“, broj: 102/13, 13/14), Budžet je akt kojim se planiraju prihodi i primici, te rashodi i izdaci FBiH, kantona, gradova i općina za period jedne fiskalne godine, a u članu 105 istog Zakona kaže se da: „u slučaju da su odredbe drugih zakona i propisa u suprotnosti sa ovim zakonom, primjenjivaće se ovaj zakon“, tj. Budžet koji je usvojen predstavlja najviši akt i pravosnažan dokument koji u sebi sadrži konačne iznose na prihodovnoj i rashodovnoj strani i koji se jedino mogu mijenjati u skladu sa Zakonom o izvršavanju Budžeta Kantona Sarajevo za 2014. godinu ili eventualnim izmjenama i dopunama Budžeta Kantona Sarajevo za 2014. godinu u skladu sa Zakonom o budžetima u FBiH.

- Donošenje Budžeta podrazumijeva usklađivanje svih podzakonskih akata u cilju kvalitetnog sprovođenja istog, pa tako u članu 24. stav 1. Zakona o budžetima u FBiH („Službene novine Federacije BiH“, broj: 102/13, 13/14) se kaže da: „Vlada uredbom utvrđuje vlastite prihode, način i rokove raspodjele“.

Takođe, donošenjem Zakona o budžetima u FBiH krajem 2013. godine, svi nivoi vlasti su u obavezi da usklade podzakonske akte, pa i uredbe.
U skladu sa navedenim, Vlada Kantona Sarajevo donijela je Zaključak, broj: 02-05-12763-50/14 od 08.05.2014. godine, kojim se zadužuje Ministarstvo finansija da u saradnji sa drugim ministarstvima i budžetskim korisnicima Kantona Sarajevo izradi tekst uredbe o utvrđivanju vlastitih prihoda, načina i rokova raspodjele, te prijedlog uredbe dostavi Vladi Kantona Sarajevo, radi donošenja.
Sredstva planirana na bruto plaćama i naknadama iz vlastitih prihoda za sve budžetske korisnike, u proteklom periodu 2014. godine još uvijek nisu izvršavana (samim tim nije prekršen ni Zakon) iz razloga što je u proceduri donošenje novog podzakonskog akta koji će regulisati ovu oblast, a biće u skladu sa usvojenim Budžetom za 2014. godinu od strane Skupštine Kantona Sarajevo.

U skladu sa navedenim, ustanovljeno je da važeći podzakonski akti koji regulišu ovu materiju, nisu pokazali najbolje rješenje u praksi i u situaciji nedostatka sredstava predstavljaju polje koje se može bolje regulisati, a čiji primjer nalazimo na višim nivoima vlasti, te je Vlada, kroz Budžet Kantona Sarajevo za 2014. godinu i zaključke koje je donijela nakon usvajanja Budžeta, krenula u proceduru boljeg rješavanja utvrđivanja i raspodjele vlastitih prihoda budžetskih korisnika.
Smatramo da svi moramo biti više svjesni važnosti novog Zakona o budžetima u FBiH („Službene novine Federacije BiH“, broj: 102/13, 13/14), koji je donesen krajem 2013.g. i koji za razliku od prethodnog, veliki značaj i akcenat stavlja na fiskalnu odgovornost i finansijsku disciplinu u kojoj će učestvovati svi budžetski korisnici pojedinačno, što implicira da svi budžetski korisnici moraju zauzeti aktivniji stav u iznalaženju novih riješenja kako bi cjeloukupan sistem mogao normalno funkcionisati.